MATTO üyeleri ile bir araya gelen İçişleri Bakanı Spasovski, yabancı yatırımcıların ilgilendirdiği konular hakkında bilgi paylaşımında bulundu.
Toplantının açılışını yapan MATTO Başkanı Aydoğan Ademoski, ticaret odasının çalışmaları hakkında bilgi verdi.
‘Türk yatırımcılar yabancı yatırımların yüzde 35’ini oluşturuyor’
Ademoski, yaptığı konuşmada Türkiye ile Kuzey Makedonya arasındaki ticari ilişkileri nasıl daha yüksek seviyelere ulaştırılabileceğini bulmak amacıyla devletin yüksek temsilcilerini toplantılarına davet ettiklerini kaydetti.
MATTO’ya hem Türkiye’den hem Kuzey Makedonya’dan 100’e yakın seçkin şirketin üye olduğunu aktaran Ademoski, Türk yatırımlarının ülkedeki yabacı yatırımların yaklaşık yüzde 35’ini oluşturduğunu ifade etti. Ademoski, çalışmalarını iki ülke arasında karşılıklı yatırım miktarını arttırma yönünde yürüttüklerini de sözlerine ekledi.

MATTO Başkanı, Kuzey Makedonya’nın ilk serbest ticaret anlaşmasını Türkiye ile imzaladığını fakat ticaret hacminin istenilen seviyeye ulaşamadığını, anlaşmanın güncellenerek tam serbestiye kavuşmasıyla birlikte iki ülke arasındaki karşılıklı ticaret hacmini 500 milyon eurodan 1 milyar euronun üzerine çıkabileceğini söyledi.

‘MATTO, Türkiye ile Kuzey Makedonya arasında güçlü bir köprüdür’
İçişleri Bakanı Oliver Spasovski, Türkiye ile ilişkilerimiz dostluktan da öte kardeşlik seviyesindedir. Türk yatırımcı şirketlerinin ilgilendikleri bir çok konuya açıklık getirdi.
Türkiye ile ilişkilerin önemine değinen Spasovski, “Hepimiz, Kuzey Makedonya ile Türkiye arasındaki ilişkilerin dostluktan öte kardeşlik seviyesinde olduğunu biliyoruz. Ülkelerimiz arasındaki geleneksel ortaklık, bizi ticari ilişkileri güçlendirmeye yönlendiriyor. MATTO’nun iki ülke arasında güçlü bir köprü olduğunu düşünüyorum. Türkiye ile Kuzey Makedonya arasında ekonomik alandaki işbirliğinin geliştirilmesinden hepimiz faydalanabiliriz.” dedi.
‘Üretim kapasitelerine yatırım yapan işadamları vatandaşlık alabilir’
Spasovski konuşmasının devamında yatırımcılara vatandaşlık ve yurtdışından gelen çalışanlara geçici ikamet izni verilmesi konuları üzerinde durdu.
İçişleri Bakanı, “Ülkemizde üretim kapasitelerine en az 400 bin euro değerinde yatırım yapan işadamlarına Kuzey Makedonya vatandaşlığına başvuru hakkı doğuyor. Bu hak, sadece ülkenin yatırımcı siciline ismi kaydolan yatırımcılar için geçerli. Bu uygulama, yatırım yapan şirketlerin çalışanlarının da vatandaşlık alabileceği anlamına gelmiyor. Vatandaşlık konusunda şartlar nettir. Açıkça belirtilmiştir. Biz bakanlık olarak şahısların bilgilerini derlemekle yükümlüyüz, vatandaşlık kararı Hükümet tarafından verilmektedir.” dedi.

‘Geçici ikamet başvuruları arttı’
İçişleri Bakanı Oliver Spasovski, yurtdışından gelen işçilerin çalışma izni konusuna da açıklık getirdi.
Bu konu üzerine Spasovski, “Yabancı personele ikamet izni verilmesi de önemli bir konu. Son dönemde iş gücü ihtiyacının artmasıyla, ikamet izni başvuruları da arttı. Geçici ikamet izinleri 1 yıllık süreyle veriliyor. 5 yıl üst üste geçici ikamet alan kişiler daimi ikamet izni için başvuru yapabilir. Örnek olarak verecek olursak, 1 Ocak 2022 tarihinden 7 Mart tarihine kadar Üsküp’te kabul edilen ikamet başvurularının sayısı 880. Bunların 58’i Türk vatandaşları.” şeklinde konuştu.

‘Geçici ikamet izni için farklı yollara başvurmayın’
MATTO İşadamlarına ikamet izni başvuruları konusunda uygulamalara dikkat edilmesi noktasında çağrıda bulunan Bakan Spasovski, şunları söyledi:
“Yönetim Kurulu’na şu çağrıda bulunmak istiyorum, yabancı işçilere yönelik geçici ikamet izni başvuruları konusunda süreçlere uyulmuyordu. Geçmişte bu daha yoğundu fakat şimdi azaldı. Bu konulara farklı esaslara istinaden, avukatlar yoluyla, çeşitli yöntemlerle çözüm bulunmaya çalışılıyordu. Geçici ikamet süresinin 45 gün olmasına rağmen bazı avukatlar süreyi 90 güne çıkarabilecekleri şeklinde şirketleri manipüle edebiliyor. Tüm şirketlere bu tür yollara başvurmamaları çağrısında bulunuyorum. Bunlar hiçkimseye fayda sağlayamaz. Umarım hem devlet kurumları hem şirketler kendi yükümlülüklerini yerine getirir de bu yollara gerek kalmaz.”

‘Türkiye ile dijital veri paylaşımı anlaşması imzalanabilir’
Toplantının devamında işadamları, karşılaştıkları sorunlar ve çözümleri konusunda Bakan Spasovski ile fikir alışverişinde bulundu.
Spasovki, dijitalleşmenin bir çok konuyu çözebileceğine vurgu yaptı.
Konuşmasında “Dijitalleşme çok önemli. Birincisi, bilgi paylaşımı hızlı yapılır. İkincisi de insan faktörü bertaraf edilir. Örnek olarak verecek olursak, geçtiğimiz yıllara kadar bakanlığımız 50 yıllık, daha TİTO zamanında hazırlanan bir işletim sistemi kullanıyordu. O sistemde bilgi paylaşımı yapmak mümkün değildi. Bir kaç yıldır bilişim altyapısını yeniliyoruz. Çok sayıda olumlu adım atıldı. Tam anlamıyla dijitalleşmek için 230 yasa değişikliği gerekli. İçişleri Bakanlığıyla ilgili ise dijitalleşme konusunda 6 yasa değişim aşamasında. Adalet Bakanlığı ile dijital veri paylaşımı noktasında bir anlaşma imzaladık. Bu tür bir anlaşmayı Türkiye Cumhuriyeti ile de imzalamamız mümkün. Girişimlerde bulunabiliriz. Bu anlaşmayla birlikte iki ülke arasında karşılıklı belge onaylanmasının yolu kısalabilir.” dedi.
Toplantının sonunda Bakan Spasovski, tüm şirketlerle işbirliğine açık olduklarını ve sorunların çözümü için gereken her şeyi yapabileceklerini ifade etti.