1.  Kendiniz ve firmanızın geçmişi hakkında bilgi verir misiniz?

– Şirketimiz, 1989 yılında kurulmuş olup, alanında en eski şirketlerden birini oluşturmaktadır. Biz, proje tasarımı, müteahitlik ve “Knauf” ürün seçenekleri ağırlıklı olmak üzere, inşaat malzemelerinin ticareti ile uğraşıyoruz. Tasarı açısından çok katlı inşaat tasarımını yapıyoruz. Endüstriden farklı ticaret binalarına kadar, hastane ve aynı zamanda Sağlık Bakanlığı’nın birçok binasının inşaatını gerçekleştirmekteyiz. Bu alanda ekip çalışması yapmaktayız. Ekibimiz, özellikle tasarım ağırlıklı olmak üzere dört kişilik proje çalışanlarından oluşmaktadır. Müteahhit çalışmalarımızı ise kendi işleyiş ve mekanizma kapsamında sürdürmekteyiz. Burada da sadece inşaat çalışmalarıyla ilgilenen üç mühendisimiz var. Bu çerçevede konut inşa ediyor ve üçüncü kişiler için de çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Özetlemek gerekirse, genelde yurt içi özel ve yurtiçi devlet kuruluşlarının talepleri üzerine çalışıyoruz.

2. Firmanızın mevcut profili ile ilgili bilgi verir misiniz?

– Şirketimiz, inşaatta B, tasarım ile revizyonda A ve denetim alanında da B kategorilerinde ruhsatlara sahiptir. Biz inşaat alanındaki çalışmalarına müşavirlik yapıyoruz. Genellikle Sağlık Bakanlığı, Eğitim Bakanlığı, Kültür Bakanlığı ve diğer devlet kurumları için, genel manada Üsküp sınırları içerisindeki yerel yönetim birimleri adına denetim yapmaktayız. Üsküp Belediyesi için kontrol ve proje kapsamında ve proje revizyon çalışmalarında da faaliyetlerimizi sürdürüyoruz. Tasarım çerçevesinde her tür hizmete açığız. İnşaat alanında ticaret de yapmaktayız, kendi depomuz var ve “Knauf” ürünlerinin ticaretini yapmaktayız. Diğer taraftan kardeş şirketimiz olan ve geodezi ve arazi çalışmaları yapan “Delprim” şirketi de bulunmaktdır. Burda da onbir kişilik bir ekibimiz mevcuttur. Bunlardan dördü yetkili jeodezi mühendisi, ikisi yüksek öğrenim görmüş kişiler, diğer ikisi de teknisyenlerdir. Kısacası pratikte gerekli olan bütün hizmetleri sunmaktayız. Ayrıca, kadastro hizmetleri için de ruhsatımız ve çalışmalarımızı gerçekliştirmemiz için arazi, arsa, gayri menkul ve kamulaştırma ayrıntımız (elaborat) da var.

3. 2010 yılı için yaptığınız iş ile ilgili beklentileriniz bir önceki yıla göre nasıldır?

– Yönetici pozisyonunda bir işadamının ya da şirket sahibinin karamsar olması hiç de iyi olmayan bir durumdur. Ancak ben, Makedonya Ticaret Odası’nın inşaatçılar kolu başkanı olarak, Hükümet’in olumlu yaklaşımına rağmen, bu yıla pek de iyimser bakmadığımı söyleyebilirim. Aslında bu yıl daha fazla yabancı yatırımcının ve yerli tüzel kişilerin yatırım yapacağı söyleniyor ama geçen yıla kıyasen bu yıl daha da karamsarım. Malesef, beklentilerimizi karşılayacak derecede yabancı yatırımcılar bulunmuyor ve sonunda yine en büyük yatırımcı olarak devlet kalıyor. Ancak diğer taraftan da devletin mali durumunun buna uygun olmadığı görülmektedir. 

4. Makedonya’da iş yapan bir işadamı olarak yaptığınız iş ile ilgili yaşadığınız sıkıntılar nelerdir?

-En büyük sorun, biz bir dernek ve bir odaya üye olmuş mimarlar olarak, her mühendise yetki verip, şirket sahibi olma hakkını sağlamamızdadır. Bu durumda sadık olmayan bir rekabet oluşturmaktayız. Çünkü çok sayıda sicil kaydı yapılmayan inşaatçı bulunmaktadır. Bunun yanısıra, doğru olmayan rekabet koşullarını biz, inşaat şirketleri fiyatlarımızı düşürmekle yaratıyoruz. Özellikle kadastro fiyatlarında bu durum görülmektedir. Dolayısıyla, bir bakıma karsız hizmet vermekteyiz. Bu aslında en büyük sorunu oluşturmaktadır, çünkü yatırım düşük seviyededir. 

5. Yaşadığınız sıkıntıların çözümü için önerileriniz ve beklentileriniz nelerdir?

– Öneri olarak, devletin yatırımlara uygun olacak ekonomik ve politik ortamı yaratmasıdır. Bu, başta Makedonya’nın var olan isim sorununu çözmesiyle halledilebilir, ki bununla Avrupa Birliği ve NATO’ya girmemiz de mümkün olur. Yatırımcıların yatırım yapmalarına engel olan, güvensizlikleridir. Yatırım için uygun ortamın olmaması en büyük sorun olarak görünüyor. Çünkü hukuk, adalet ve ekonomi ile siyaset istikrarsızlığı, bir devlette güvensizlik yaratır. Biz her ne kadar yabancı yatırımcıyı davet etsek de ilgi istenen seviyede değil. Özellikle yerli yatırımcı da çok fazla güçlü değil. Banka hizmetleri de iyi seviyede değil. Bir de yeni yatırımlar için bankadan kredi alınıp alınmadığı soru işaretidir. Bundan ötürü bankadan kredi alınmaması, ilk olarak uygun olmayan ortam, ikinci de bankanın kredi hizmetlerinin iyi olmamasından kaynaklanmaktadır. Çünkü bizde bu gibi kredi borcuna karşılık teminat yok, teminat olsada kredi faizinizi ödeyecek kadar yüksek bir kâr marjına sahip değilsiniz. Devletin altyapı inşaat sermayelerine göstermiş olduğu ilgiden hareket ederek, yabancı yatırımcı boşluğunu doldurmasını umuyoruz. Bütçede denge ve revizyon yapılacağını belirten devletin buna çözüm bulacağını umuyoruz. 

6. Firmanızın kısa ve orta vade planlamaları var mı ve firmanızın önümüzdeki beş yıllık dönemdeki amacı nedir?

– “İşler iyi değil” demek çok kolaydır, fakat ben durumu düzeltmeye yönelik çaba gösterip başarmanın asıl yapılması gereken şey olduğunu düşünmekteyim. Ben ilerleyeceğimize inanıyorum, çünkü ilerlememiz için gerekli kapasiteye sahibiz. Aynı şekilde çok kaliteli insan kaynaklarımızın olduğunu da söyleyebilirim. Benim için önemli olan yenilenmedir. İnsan kaynaklarının dinamik olaması. Fakat bu durumda sürekli yeni ve genç çalışan istihdam etmemiz pek mümkün değil. En pahalı yatırımın insan kalitesine yapılan yatırım olduğunu düşünüyorum. Makineye, her şeye sahip olabilirsin, fakat bunları yönetecek çalışanının olmaması durumunda şirketinde gelişme kaydedemezsin. Ben çalışanlarımın yenilikleri takip etmelerine özen gösteririm. Genç kadroya da dikkat ederim. Beraberce sürekli öğreniriz. Bu şirketin gelir kaynağını sağlamaktadır.
Birkaç ay önce “Knauf” şirketinin ürünlerini satmaya başladık ve zannedersem bu durumumuzu düzeltmemize imkan tanıyacaktır.  
Bir sorunumuz var ki ülkemizde klasik inşaat yapan gerçek ustalar yok. Bundan ötürü alanımızda yapılandırmayı gerçekleştirmeyi hedefiyoruz. Biz kendi alanımızda gelişmek istiyoruz, fakat şartların da düzeleceğinden eminiz. Devlet bu alanda eğitim imkanları sunuyor. Bu kadro daha sonra, ticarete atılıp bizim gelir kaynağımız olabilir. Fakat eğitimden sonra onların pratikte uzmansal ve mesleki eğitilmeleri için yatırım yapmak zorundayız. İşte sorun burda oluşuyor. Eğitime bir diyeceğimiz yok, fakat maddi imkanlar buna elverişli değil. İşçi almak kolay ancak usta bulmak daha zor. Bizim ihtiyacımız olan beşinci, altıncı veya sekizinci kategoriden ustadır. Bizim devlette herkes mimar veya mühendis olup, herkes plan, proje yönetmek istiyor. Asıl ihtiyaç duyulan kişiler, inşaat alanını yönetecek tecrübeli inşaatçılar, ustalardır. Bizde de aynı sorun mevcuttur. Bir elemanı alıp eğitiyorsunuz, belli bir süre sonra, talep ettiği ücreti ödeyemediğinizden çekip gidiyor. O çalışanın hakettiği seviyede ücret ödemeye de kapsiteniz el vermiyor oluyor bunun sonucunda da kaliteli çalışanınızı kaybetmiş oluyorsunuz.

7. MATTO’nun bundan sonraki aktiviteleri için firmanızın önerileri ve beklentileri nelerdir?

– Aslında, sorunların çözülmesi için Odalar’dan beklentilerimiz büyük olmamalıdır. Daha sonra bir şeyin eline geçmesi için, önceden başka bir şey vermeniz gerekir. Fakat, biz üyeler arasında daha fazla iletişimin olacağını umduğumu belirtmek isterim. Biz kendi menfaatlerimiz kapsamında birbirimizi bulacak ve bu menfaatlerimiz için karşılıklı yardımlaşacağız. Belki de Türk dilini tanımamam, daha iyi seviyede ilişkiler kuramamış olmamızın sebebidir. Ancak, Türk olan çok yakın dostlarım ve işbirliği yaptığım tanıdıklarım var, bundan dolayı da Oda’ya üye oldum. Ben şahsen Türkiyeli yatırımcılara çok güvenir ve değer veririm. Burada iş yapan şirketler genellikle dürüstlük ve profesyonelliğe değer veren işadamlarıdır. Benim için önemli olan odur. Bu insanlarla olumlu tecrübeler yaşadım ve bundan dolayı da bu Oda’nın bir parçası olmak istedim. Aynı iş alanından olanlar birbirimize kolay bir şekilde ulaşabilmeliyiz. MATTO’dan kısa vadede beklentilerimden biri de bizi bir araya getirip birbirimizle iletişim kurmamızı sağlamasıdır. Bu gibi görüşmelerde menfaatlerimizi belirterek belki de ortak iş yapma durumumuz da söz konusu olabilir.

www.inkoming.mk

Şirket tanıtım fotoğrafları.