Makedonya Türkiye Ticaret Odası, Kosova Türkiye Ticaret Odası ve ESNAF işbirliğinde başkent Üsküp’te Türkiye-Kuzey Makedonya- Kosova üçlü sosyo ekonomik ilişkilerinin geliştirilmesi toplantısı düzenlendi.
Double Tree Hilton otelinde yapılan toplantıya Kuzey Makedonya Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Fatmir Bütüçi, Kosova Bölgesel Kalkınma Bakanı Fikrim Damka, Türkiye Cumhuriyeti Üsküp Büyükelçisi Hasan Mehmet Sekizkök, MATTO Yönetim Kurulu Başkanı Aydoğan Ademoski, KTTO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ayhan Demirkıran, ESNAS İş Adamları ve Esnaflar Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Varis Ceylani ve çok sayıda işadamı katıldı.
Yapılan açılışın ardından toplantıda bölgedeki ekonomik veriler ve yatırım imkanları ele alındı. MATTO ve KTTO temsilcileri Makedonya ile Kosova’daki yatırım imkanlarını katılımcılara tanıttı.
Toplantının özel konuklarına MATTO tarafından plaket takdim edildi.
Toplantının sonunda ise üç kurum arasında işbirliği protokolü imzalandı.
“İki ülke arasındaki ticari ilişkiler daha yüksek seviyeye yükseltilmeli”
MATTO Başkanı Aydoğan Ademoski yaptıpı açılış konuşmasında “2008 yılında kurulmuş olan ticaret odamız bünyesinde 100’e yakın hem Türkiye’den hem Kuzey Makedonya’dan en seçkin üyeleri yer almaktadır. Kuruluşumuzdan itibaren Türkiye’den Kuzey Makedonya’ya yapılan yatırım değeri 2 milyar seviyesine ulaşmıştır. Başta inşaat olmak üzere eğitim, sağlık, üniversite, hava yolu ulaşımı ve sigortacılık gibi pek çok alanda yatırımlar gerçekleşmiştir. Ancak Türkiye ile Makedonya arasındaki mükemmel siyasi ilişkiler göz önünde bulundurulduğunda gerçekleşen bu yatırımların yeterli olmadığını ve çok daha yüksek olması gerektiğini söylemeliyiz.” ifadelerini kullandı.
Ademoski ayrıca “Türkiye Cumhuriyeti yüzde 38’lik yatırım oranıyla ülkedeki toplam yabancı yatırımlar arasında beşinci sırada yer almaktadır. Karşılıklı ticaret hacmi konusunda ise Türkiye sekizinci sıradadır.” şeklinde konuştu.

Serbest ticaret anlaşmasının güncellenmesi çağrısı
Serbest ticaret anlaşması konusunda çağrıda bulunan Ademoski “İki ülke arasındaki ticaret hacmi 500 milyon dolar civarında olup, iki ülke arasındaki serbest ticaret anlaşmasının güncellenmesiyle birlikte ticaret haminin 1 milyar dolara ulaşacağı kanaatindeyiz. Burada bulunan Başbakan yardımcısı Bütüçi’ye de serbest ticaret anlaşmasının güncellenme sürecini hızlandırmaları çağrısında bulunuyoruz.” dedi.
“Türkiye’le kurulan geleneksel ticari ortaklık sevindiren bir husustur”
Kuzey Makedonya Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Fatmir Bütüçi, yaptığı konuşmada “Bölgesel işbirliği, toplumlarımız ve ülkelerimizin gelişmeleri bakımından hayati öneme sahiptir. Tam da bu yüzden bugün düzenlenen üçlü toplantıyı takdirle karşılıyor, diyalogun devam etmesini destekliyorum. Bugün burada ülkelerimiz arasındaki ilişkileri pekiştirmek üzere bir arada bulunuyoruz. Şahsen hm Türkiye hem de Kosova’nın Kuzey Makedonya’nın geleneksel ticaret ortağı olması beni sevindiren bir husustur. Türkiye Cumhuriyeti, ülkemizin yedinci ticaret ortağı olup, Kosova ise ülkemizin onuncu ticaret ortağıdır.” ifadelerini kullandı.

Bütüçi “Bugün aramızda Kosova’dan 30’un üzerinde şirket temsilcilerinin bulunmasından dolayı memnuniyet duyuyorum. Bu vesileyle ülke olarak bizlerin iş dünyasına yönelik son derece müsbet şartlar sağladığımızı belirtmek isterim. Yasal mevzuatın geliştirilmesi ve iş yapma prosedürlerinin azami derecede kolaylaştırılmış olmasının yanı sıra yeni yatırımları teşvik eden bir dizi teşvikler de mevcut olup, aynıları bilişim teknolojileri, üretim, mal işleme sanayisi gibi alanları hedeflemektedir. Stratejik yatırımlar yasası ve yatırımlara mali destek sağlanması yasası, yeni yapıların inşası, makine tedariki ve çalışanları için daha yüksek maaşlar verilmesi bir dizi teşvik sunduğu gibi bu desteğin toplam yatırımın yüzde 50’sine dek ulaşmasına imkan tanımaktadır.” şeklinde konuştu.
“İyi ilişkiler, iş insanların desteğiyle güçlenerek devam edecek”
Kosova Bölgesel Kalkınma Bakanı Fikrim Damka, yaptığı konuşmada şunları ifade etti:
“Üçlü ekonomik verilerle yatırım imkanlarının paylaşılacağı bu toplantıda hükümetlerimiz arasında halihazırda varolan iyi ilişkilerimiz, siz iş insanları nezdinde güçlenerek devam edeceği konusunda inancım tamdır. Türkiye, Kuzey Makedonya ve Kosova arasında varolan ticaret hacmi ve yatırımlarının ekonomilerimize sağladığı destek büyük bir önem arz etmektedir. Bu toplantılarda yapılacak istişare ve iştirakler tarihsel, kültürel bağlarımızla birlikte ekonomik ve ticari bağlarımızı daha güçlü kılacağına hiç şüphem yok. Dünya ekonomileri iki yıl önce farklı konuları tartışırken, bugün çok farklı konuları tartışıyoruz. Kovid 19 pandemi öncesinde yerli üretimi nasıl daha fazla arttıracağımızı ve verimli hale getireceğimizi konuşurken, bugün üretimi arttırarak dijitalleşme ve sanal yollarla ürünlerimizi tüketicilere en kolay bir şekilde nasıl sunacağımızı konuşuyoruz.”

“Türk firmaları, Türkiye’yi başarıyla temsil etmişlerdir”
Türkiye Cumhuriyeti Üsküp Büyükelçisi Hasan Mehmet Sekizkök, “Tarih boyunca yaptığımız gibi, yarın da birlikte güzel işlere yapabileceğimize inanıyorum. Bizler Balkanlarda asırlar boyunca iç içe yaşadık. Bu toprakların himmetlerini ve külfetlerini birlikte paylaştık. Bereketli toprakları, eşsiz doğal güzellikleri, zengin kültürü, çalışkan ve yaratıcı insanıyla Balkanlar yeryüzünde müstesna bir bölgedir. Balkan Coğrafyasına ait olmaktan sizler gibi ben de büyük gurur duymaktayım.” dedi.
Sekizkök konuşmasının devamında “Türk firmaları Balkan ülkelerinde çok sayıda büyük ölçekli altyapı projelerine ve geniş bir yelpazeyi kapsayan çeşitli sektörlerde yatırımlara imza atmışlardır. Türkiye’yi başarıyla temsil etmişlerdir. Türk firmaları gerçekleştirdikleri yüksek kaliteli yatırımlarla Balkanların dört bir yanında aranılan ve ihtiyaç duyulan ortak olduklarını ortaya koymuşlardır. Türkiye AB üyesi Balkan ülkeleri ile gümrük birliği temsil etmiş, aralarında Kosova ve Kuzey Makedonya’nın da yer aldığı AB üyelik perspektiflerine sahip ülkeleriyle serbest ticaret anlaşması imzalamıştır.” ifadelerini kullandı.
Türkiye Büyükelçisi, bağımsızlığından bu yana kalkınma yardımlarının TİKA vasıtasıyla sürdürüldüğünü de sözlerine ekledi.
“Türk iş insanları Kosova’yla daha ilk günlerden ilgilenmeye başladı”
Kosova Türkiye Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ayhan Demirkıran, Türk iş insanlarının, Kosova’da savaştan sonra yaşanan zorlukların ardından daha ilk günden bölgeyle ilgilendiklerini söyledi. Bağımsızlığını ilan ettiği 2008 yılında kurulan KTTO, Türkiyeli ve Kosovalı firmaları zağlam bir zeminde bir araya getirdiğinin altını çizdi.
ESNAS İş Adamları ve Esnaflar Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Varis Ceylani, Üsküp ve Priştine başkentlerinin birbirine çok yakın olduğunu ve bunların arasında köprü misali Prizren’in bulunduğunu, güçlendirilecek işbirliğiyle bu şehirlerin birbirine daha da yakınlaşacağını ifade etti.
Toplantının sonunda MATTO Yönetim Kurulu Başkanı Aydoğan Ademoski, KTTO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ayhan Demirkıran, ESNAS İş Adamları ve Esnaflar Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Varis Ceylani üçlü işbirliği Protokolü imzalayarak etkinliği tamamladı.